Obecna sytuacja rynku fotowoltaicznego w Polsce

Polski rynek fotowoltaiczny w ostatnich latach rozwijał się niezwykle dynamicznie. W 2022 roku całkowita moc zainstalowana w systemach fotowoltaicznych w Polsce przekroczyła 12 GW, co stanowi ponad dwukrotny wzrost w porównaniu do roku 2020. Ten imponujący rozwój był możliwy dzięki korzystnym systemom wsparcia, takim jak program "Mój Prąd", ulga termomodernizacyjna oraz system opustów (net-metering).

Jednakże, wprowadzenie od kwietnia 2022 roku nowego systemu rozliczeń prosumentów opartego na net-billingu spowodowało tymczasowe spowolnienie w segmencie mikroinstalacji. W systemie net-billingu prosumenci sprzedają nadwyżki energii do sieci po cenie rynkowej, a następnie kupują energię również po cenach rynkowych, co jest mniej korzystne niż poprzedni system opustów.

Prognozy rozwoju na lata 2023-2025

Mimo początkowego spowolnienia związanego ze zmianą systemu rozliczeń, prognozy na najbliższe lata są optymistyczne. Eksperci przewidują, że rynek fotowoltaiczny w Polsce będzie kontynuował wzrost, choć w nieco wolniejszym tempie. Według analiz branżowych, do końca 2025 roku łączna moc zainstalowana w fotowoltaice w Polsce może osiągnąć poziom 20-25 GW.

Kluczowe czynniki, które będą napędzać rozwój rynku w najbliższych latach to:

  • Rosnące ceny energii elektrycznej, które zwiększają opłacalność inwestycji w fotowoltaikę
  • Kontynuacja programów wsparcia jak "Mój Prąd" (obecnie edycja 5.0)
  • Rozwój rozwiązań umożliwiających magazynowanie energii (np. magazyny energii, pompy ciepła)
  • Rosnąca świadomość ekologiczna społeczeństwa
  • Regulacje unijne dotyczące redukcji emisji CO2 i zwiększania udziału OZE

Długoterminowe perspektywy (2026-2030)

W dłuższej perspektywie, fotowoltaika będzie odgrywać kluczową rolę w transformacji energetycznej Polski. Zgodnie z Krajowym Planem na rzecz Energii i Klimatu, do 2030 roku Polska powinna osiągnąć 32% udziału energii odnawialnej w końcowym zużyciu energii brutto w elektroenergetyce.

W tym okresie można spodziewać się następujących zmian i trendów:

1. Rozwój wielkoskalowych projektów PV

Coraz większą rolę będą odgrywać duże farmy fotowoltaiczne. W najbliższych latach planowane jest wiele inwestycji w projekty o mocy dziesiątek czy nawet setek megawatów. Szczególnie atrakcyjne będą projekty typu PPA (Power Purchase Agreement), czyli długoterminowe umowy zakupu energii między wytwórcą a odbiorcą, które zapewniają stabilność finansową inwestycji.

2. Upowszechnienie magazynów energii

Spadek cen technologii magazynowania energii sprawi, że systemy fotowoltaiczne z magazynami energii staną się standardem. Pozwoli to na większą samowystarczalność energetyczną gospodarstw domowych i przedsiębiorstw oraz zmniejszy obciążenie sieci dystrybucyjnej.

3. Rozwój agrofotowoltaiki

Agrofotowoltaika, czyli łączenie produkcji rolnej z wytwarzaniem energii słonecznej na tym samym obszarze, może stać się atrakcyjnym rozwiązaniem dla polskiego rolnictwa. Tego typu projekty pozwalają na efektywne wykorzystanie gruntów i mogą przynieść dodatkowe korzyści rolnikom.

4. Fotowoltaika zintegrowana z budownictwem (BIPV)

Systemy fotowoltaiczne zintegrowane z materiałami budowlanymi (dachy solarne, fasady fotowoltaiczne, okna solarne) będą zyskiwać na popularności, szczególnie w nowych budynkach. Nowelizacja dyrektywy o charakterystyce energetycznej budynków (EPBD) będzie wymagała, aby wszystkie nowe budynki były zeroemisyjne od 2030 roku.

Wyzwania i bariery rozwoju

Mimo optymistycznych prognoz, branża fotowoltaiczna w Polsce stoi przed wieloma wyzwaniami:

1. Modernizacja sieci dystrybucyjnych

Przestarzała infrastruktura sieci elektroenergetycznej w wielu regionach Polski może stanowić barierę dla dalszego rozwoju fotowoltaiki. Konieczne są znaczące inwestycje w modernizację i rozbudowę sieci, aby mogła ona przyjąć rosnącą ilość energii z rozproszonych źródeł.

2. Stabilność regulacyjna

Częste zmiany w systemach wsparcia i regulacjach dotyczących OZE mogą zniechęcać potencjalnych inwestorów. Stabilne i przewidywalne otoczenie prawne jest kluczowe dla długoterminowego rozwoju branży.

3. Dostępność terenów pod farmy fotowoltaiczne

Ograniczona dostępność odpowiednich gruntów oraz restrykcyjne przepisy dotyczące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych mogą ograniczać rozwój wielkoskalowych projektów fotowoltaicznych.

Podsumowanie

Polski rynek fotowoltaiczny znajduje się na ścieżce dynamicznego rozwoju, mimo pewnych barier i wyzwań. Rosnące ceny energii, spadające koszty technologii fotowoltaicznej oraz coraz większa świadomość ekologiczna sprawiają, że perspektywy dla branży są bardzo obiecujące.

W najbliższej dekadzie fotowoltaika stanie się jednym z filarów polskiej energetyki, przyczyniając się do realizacji celów klimatycznych, zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego kraju oraz tworzenia nowych miejsc pracy w sektorze zielonej gospodarki.

Dla inwestorów zarówno indywidualnych, jak i instytucjonalnych, fotowoltaika pozostaje atrakcyjną opcją inwestycyjną o stosunkowo niskim ryzyku i przewidywalnym zwrocie z inwestycji, szczególnie w kontekście przewidywanego dalszego wzrostu cen energii elektrycznej.